تحلیل و بررسی پلورالیسم دینی و گوهر و صدف دین

کثرت‌گرایی دینی از مسائل پراهمیت کلام جدید به‌حساب می‌آید که مبانی و لوازم خاص به خود را دارد. یکی از مبانی پلورالیسم دینی، تقسیم دین به دو عنصر گوهر و صدف می‌باشد. نظریه گوهر و صدف دین، می‌تواند منتج به مسئله پلورالیسم دینی گردد. مدعای مقاله حاضر این است که علاوه‌بر اینکه پلورالیسم دینی خود، دارای آسیب‌ها و مشکلات درونی است، مبنای آن ‌ـ گوهر و صدف ‌ـ نیز توانایی تبیین رابطه میان گزاره‌ها و آموزه‌های دینی را نداشته، همچنین در حوزه «دین‌داری» به ناحق، حوزه ایمان و عمل صالح را از یکدیگر جدا نموده است. براساس رویکرد درون‌دینی هیچ‌یک از آموزه‌های دینی را براساس نظریه مذکور نمی‌توان عرضی خواند و هیچ دینی راضی به تقسیم آموزه‌‌هایش به ذاتی و عرضی نیست. همچنین در حوزه «دین‌داری» علی‌رغم تأکید دین بر توجه به باطن دین، رستگاری ملازم با پایبندی کامل به ایمان و عمل صالح، به‌صورت توأمان شمرده شده است و از همین‌رو تجزی در دین راه ندارد.